Boeken

Boeken geschreven door Geert-Jan van Bussel

 

Schermafbeelding 2015-10-26 om 20.00.30

G.J. van Bussel, ‘Archiving should be just like an AppleTM’ en acht andere, (nuttige (?) stellingen

Amsterdam University Press/HvA Publicaties, Amsterdam 2012, 55 blz., ISBN 978-9-5629-721-3.

Digital archiving richt zich, kortweg, op het ontstaan, de bewerking, het gebruik, de terugvindbaarheid en het behoud van betrouwbare informatie. Het tweede thema, compliance, wil de naleving van wet- en regelgeving, normen en richtlijnen aantonen met betrouwbare informatie, zodanig dat verantwoording afgelegd kan worden aan ‘legitieme fora’ en dat bewijs geleverd kan worden van rechten en plichten en van de uitvoering en afhandeling van bedrijfsprocessen, taken en transacties. De kern van zowel archiving als compliance is de informatiewaardeketen: de procesketen die de creatie, de vastlegging, de opslag, de bewerking, de structurering, de publicatie, het gebruik, het behoud, de toegankelijkheid, de distributie, de waardering, de vernietiging, de beveiliging en de toetsing van betrouwbare informatie realiseert. De processen van deze waardeketen zijn gericht op het besturen van de informatiestromen in organisaties met de bedoeling de betrouwbaarheid van informatie door juridische, organisatorische en technische maatregelen te waarborgen in de tijd. Ook het digitale culturele erfgoed, dat aangewezen is om ten eeuwigen dage bewaard te blijven, valt onder de werking van deze processen. De informatiewaardeketen probeert in de realisatie van betrouwbare informatie vier dimensies optimaal te regelen: de kwaliteit, de context, de relevantie en het voortbestaan van informatie. Alle processen van de waardeketen zijn daarop gericht.

 

Cover_Opzoek naar

G.J. van Bussel, F.F.M. Ector, Op zoek naar de herinnering. Verantwoordingssystemen, content-intensieve organisaties en performance

Van Bussel Document Services, Helmond 2009, xxiv + 473 blz., ISBN 978-90-889-1126-2.

In dit boek wordt de content-intensieve organisatie geïntroduceerd, een organisatie die content-intensieve bedrijfsprocessen uitvoert. Dit zijn processen waar de in-, through- en output als content is te benoemen. Content uit zich in documenten en archiefdocumenten. De creatie van deze uitingsvormen van content vindt plaats in (massale) repeterende processen. Op basis van praktijkcases blijkt dat kwaliteit, context en infrastructuur van content cruciaal zijn voor performance. Vanwege die nauwe band tussen content en performance zijn het managen en coördineren van content essentieel voor iedere content-intensieve organisatie.

Dit boek richt zich op de verantwoordingsfunctie in content-intensieve organisaties en de rol die content (documenten en archiefdocumenten) daarin vervult. Het bevat een weergave van het onderzoek in hoeverre de performance van bedrijfsprocessen binnen dergelijke organisaties, zowel in doel- als in rechtmatigheid, kan worden verbeterd. Dit kan door het optimaliseren van de ‘content value chain’, de processen die de kwaliteit van content waarborgen. Het afleggen van verantwoording aan legitieme fora (de overheid, de aandeelhouders, de rechterlijke macht, de maatschappij), ongeacht het moment in de tijd, is een belangrijke prestatiedoelstelling voor content-intensieve organisaties. Daarvoor is de kwaliteit, de beschikbaarheid en de begrijpelijkheid van content essentieel. In het boek wordt een model van een verantwoordingssysteem ontwikkeld waarmee de kwaliteit, de context, de beveiliging, de logistiek en het behoud van content kan worden benaderd. Toepassing van het model leidt er toe dat content gebruikt kan worden om de rechtmatigheid van het handelen van content-intensieve organisaties aan te tonen en om de doelmatigheid van de bedrijfsprocessen te verbeteren. Het verantwoordingssysteem uit zich in een model van een metadataschema, de culminatie van een vergelijkend onderzoek naar de tot op dit moment ontwikkelde metadatamodellen, de metadata horende bij de ‘content value chain’ en de principes die ten grondslag liggen aan het verantwoordingsysteem: ‘provenance’, ‘context’ en ‘quality’. Met deze studie wordt een stevige basis voor de implementatie van Enterprise Content Management in content-intensieve organisaties gelegd. Daarnaast wordt het voor deze organisaties mogelijk verantwoording af te leggen en compliance (de aantoonbaarheid van het naleven van de bestaande wet- en regelgeving) te realiseren.

 

Cover_Documenten onder controle

G.J. van Bussel, Documenten onder controle. Optimaliseer uw informatievoorziening

Kluwer, Deventer 2008, 125 blz., ISBN-13: 9789013062670.

Dit boek geeft inzicht in de wondere wereld van document management. Het is geschreven voor iedere professional die met documenten, document management en elektronische documentenverwerking in software in aanraking komt en die in zijn werkzaamheden moet bepalen wat de waarde, de betrouwbaarheid en de controleerbaarheid zijn van de informatie die in de geraadpleegde documenten is of wordt opgenomen. Document management raakt alle medewerkers in organisaties die opdrachten verwerken, zaken afhandelen, contractonderhandelingen voeren of beleid ontwikkelen. Of er alleen met papieren documenten wordt gewerkt, met elektronische documenten of met beide, maakt geen verschil. Document management heeft vele verschillende dimensies, kan vanuit vele verschillende gezichtspunten worden benaderd, maar dient voor iedereen te leiden tot een effectievere, efficiëntere en meer uniforme wijze van omgaan met documenten in de organisatie.
De lezer krijgt allereerst uitleg over de hoofdprocessen van document management, dat wil zeggen over de selectie, de logistiek en het beheer van documenten. Het gaat om de wijze waarop de juiste documenten, op het juiste moment op de juiste plaats terechtkomen. Het gaat over de kwetsbaarheid van elektronische documenten, over de problemen van digitale duurzaamheid en over de pragmatische oplossingen daarvoor. Het boek biedt inzicht in bewijs en compliance en biedt een aantal praktische tools om in de eigen organisatie te implementeren.

 

Cover_Openbaarheid

M. Bruggeman, G.J. van Bussel, J. Kompagnie, H. Waalwijk (red,), Openbaarheid van archieven in historisch en hedendaags perspectief

Stichting Archiefpublicaties (S@P), ‘s-Gravenhage 2008, 300 blz., ISBN 978-90-71251-27-6.

Openbaarheid van archieven is één van de meest centrale begrippen binnen en buiten het Nederlandse archiefwezen. Hoewel het denken over openbaarheid van archieven de afgelopen twee eeuwen sterk is veranderd, is de kern steeds hetzelfde gebleven: toestaan of weigeren?Daarnaast zijn de regels gewijzigd. Naast de Archiefwet bevatten ook andere wetten, met als belangrijkste de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) en de Wet bescherming persoonsgegevens (WBP), bepalingen over de openbaarheid van archieven. Dit alles, en het feit dat het overgebrachte archiefmateriaal recenter is geworden, heeft het onderwerp een complexiteit bezorgd die aanleiding geeft tot de nodige dilemma’s en discussies. Een actueel voorbeeld is de discussie over de openbaarheid van het rapport over de Hofmansaffaire uit 1956.
De complexe problematiek omtrent openbaarheid van archieven en informatie wordt in dit jaarboek in dertien artikelen behandeld, verdeeld over vier hoofdstukken. Het inleidende hoofdstuk richt zich op de betekenis van openbaarheid in verleden en heden. In het tweede hoofdstuk staat het juridische perspectief van de openbaarheid centraal. De bijdragen in het derde hoofdstuk willen de dagelijkse praktijk van de omgang met beperkt openbare archieven tonen. Telkens moet een afweging worden gemaakt tussen de bescherming van de levenssfeer van personen en de belangen van het archiefonderzoek en de geschiedschrijving. In het laatste hoofdstuk wordt de andere kant van openbaarheid onder de loep genomen: het geheim houden of zelfs bewust niet vastleggen van bepaalde informatie.

 

Cover_Aabeemd

H.A.M. Beijers, G.J. van Bussel, Van d’n Aabeemd tot de Zwijnsput. Toponiemen in de cijnskring Helmond vòòr 1500 in naamkundig en nederzettingshistorisch perspectief

Van Bussel Document Services, Helmond 1996, lxxix, 311 blz., ISBN 90-803364-1-6.

Het onderzoek dat naar veldnamen in heden en verleden wordt gedaan maakt steeds meer duidelijk dat een bevredigende verklaring van namen boeiende informatie biedt over het leven van onze voorouders, hun gebruiken, omgeving en omstandigheden. Om tot een betrouwbare verklaring te kunnen komen is veelal diep­gaand onderzoek nodig. Vele namen immers hebben de voortschrijdende uitbreiding van de bewoonde wereld van steden, dorpen en gehuchten, de daarmee samenhangende infrastructurele werken en de vernieti­gen­de ruilverkavelingsoperaties op het platteland niet overleefd. Alleen door intensief gebruik te maken van de kennis van de ouderen in ons midden, die het ‘land’ nog kennen van voor de ruilverkavelingen, en het schriftelijk en cartografisch materiaal dat in de archieven bewaard is gebleven kunnen de veldnamen aan het licht gebracht worden. Voor een goede naamsverklaring is beschikking over oudere vermeldingen van de veldnaam onontbeerlijk.

Van d’n Aabeemd tot de Zwijnsput bevat een inventarisatie van het namenmateriaal binnen de oude cijnskring Helmond, zoals dat in de middeleeuwse bronnen is opgetekend (ca. 700-1500). De studie behandelt naast de nederzettingsneman van de cijnskringdorpen eveneens gehucht-, huis- en veldnamen. De cijnskring bestond uit de plaatsen: Aarle-Rixtel, Bakel en Milheeze, Beek en Donk, Deurne en Liessel, Erp, Helmond, Liempde, Lierop, Lieshout, Middelrode, Nuenen, Gerwen en Nederwetten, Schijndel, Someren, Son en Breugel, Stiphout, St, Oedenrode, Tongelre, Veghel en Vlierden. In het eerste deel van het boek wordt summier ingegaan op het ontstaan van de cijnskring Helmond en wordt aandacht besteed aan geologische, landschappelijke, archeologische en historische gegevens uit deze regio. In het tweede deel van het boek volgt de etymologie van de nederzettingsnamen binnen de cijnskring en een uitgebreid naamkundig glossarium van alle oudste vermeldingen van het gevonden namenmateriaal, geordend op basis van de voorkomende toponymische elementen. Aan alle geanalyseerde toponymische elementen (705 in totaal) worden een of meerdere begripsverklaringen gekoppeld, waarbij naamkundige literatuur als basis gediend heeft. Na de uitleg over het betekenisverband volgt een alfabetische lijst van alle toepasselijke oudste vermeldingen uit alle plaatsen van de cijnskring.
Het boek is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een naslagwerk en staat in het toponymisch onderzoek over het algemeen bekend als ‘het telefoonboek van Beijers en Van Bussel’, in een verwijzing naar de omvang en dikte van het boek.

 

Cover_Een blik achterom

G.J. van Bussel, Een blik achterom. Flitsen uit Helmonds verleden

Heemkundekring Helmond-Peelland / G.J. van Bussel, Helmond 1988, 176 blz.

Het boek beschrijft een aantal ‘beeldfragmenten’ uit het verleden van de stad, die gezamenlijk een goed beeld van de historische ontwikkeling van Helmond op een aantal kernonderwerpen biedt. Het boek kent een verzameling van een aantal duidelijk van elkaar te onderscheiden verhalen. Het biedt geen wetenschappelijke betogen, maar goed leesbare, voor een groot publiek toegankelijke opstellen. Het boek is nog steeds actueel, al is het op verschillende onderdelen achterhaald. Het bevat een positief beeld van de Helmondse geschiedenis, bevat vele (toen) nieuwe feiten en is doorspekt met humor. Dit alles maakt dit boek tot een van de meest succesvolle historische publicaties over de Helmondse geschiedenis.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.